Jak uniknąć pleśni na ścianach, wstecznych nawiewów powietrza do pomieszczeń mieszkalnych przez kratki wentylacyjne w kuchni, WC lub w łazience oraz skraplania się pary wodnej na chłodnych powierzchniach ścian stanowiących fragmenty kanałów wentylacyjnych?
Podstawową przyczyną problemów eksploatacyjnych jest niedostateczny dopływ powietrza zewnętrznego oraz temperatura panująca w lokalu mieszkalnym. Należy pamiętać, że wentylacja grawitacyjna możliwa jest tylko wówczas, gdy istnieje zarówno nawiew, jak i wywiew powietrza z pomieszczenia. W mieszkaniach na naszym osiedlu wywiew na zewnątrz zapewniają kratki osadzone w kanałach wentylacyjnych, zaś nawiew powietrza zewnętrznego – szczeliny w oknach. Natomiast w przypadku stolarki okiennej i drzwiowej o dużej szczelności, powietrze powinno dopływać poprzez nawiewniki okienne lub wycięcia fragmentów uszczelek okiennych.
Nawiew do pomieszczeń bezokiennych mają zapewnić kratki lub otwory infiltracyjne znajdujące się w dolnej części drzwi, zaś wywiew z pomieszczeń nie posiadających własnych kanałów wentylacyjnych (pokoje i przedpokoje) – szczeliny między drzwiami a podłogą. Natomiast do kuchni, zgodnie z obowiązującymi przepisami, powietrze powinno być doprowadzone otworami w oknie zewnętrznym i szczeliną w drzwiach wewnętrznych. Skuteczność wentylacji naturalnej jest uzależniona od warunków pogodowych panujących na zewnątrz budynku m.in. od ciśnienia powietrza, temperatury, prędkości i kierunku wiatru. Warunkiem działania wentylacji grawitacyjnej jest doprowadzenie do pomieszczeń, zgodnie z polską normą PN-83 B-03430, odpowiedniej ilości powietrza. W przypadku okien o dużej szczelności nie wyposażonych w nawiewniki okienne , nawet korzystna różnica gęstości powietrza, nie spowoduje wystarczająco dużego ciągu w kanałach wentylacyjnych, a wymiana powietrza będzie niewłaściwa.
Za skuteczność wentylacji grawitacyjnej w mieszkaniu odpowiadają jednocześnie:
- Spółdzielnia – odpowiada za drożność kanałów wentylacji grawitacyjnej, wielkość odpływu powietrza, a tym samym odprowadzanie z mieszkania nagromadzonej pary wodnej,
- Użytkownik mieszkania – odpowiada za doprowadzenie do mieszkania takiej ilości powietrza aby zapewnić jego wymianę zgodną z powyższą normą.
Stopień wykorzystania przelotowości kanałów wentylacyjnych zależy wyłącznie od użytkownika mieszkania, który decyduje o ilości powietrza doprowadzonego do mieszkania. Wentylacja grawitacyjna nie będzie funkcjonować, jeśli nie zapewnimy dopływu świeżego powietrza poprzez rozszczelnione okna lub częste wietrzenie pomieszczeń. Jeśli okna są szczelne i mieszkanie nie jest wietrzone (z uwagi na „oszczędności ciepła”) – powstają tzw. „ciągi wsteczne”. Jedną kratką wyciągane jest powietrze, a drugą zasysane zimne powietrze z zewnątrz. Powoduje to wychładzanie ściany stanowiącej fragment przewodów wentylacyjnych i wykraplanie się na niej pary wodnej.
Jak walczyć z wilgocią i zagrzybieniem mieszkania ?
Głównym powodem występowania wzmożonej wilgotności powietrza w mieszkaniu jest nieskuteczne usuwanie powietrzem wytworzonej pary wodnej (wilgoci), przez niezapewnienie prawidłowego napływu powietrza do mieszkania i jego odpływu
z wytworzoną parą wodną kanałami wentylacyjnymi na zewnątrz.
Mokre ściany – to miejsca sprzyjające rozwojowi pleśni i grzybów domowych.
Aby skutecznie walczyć z zagrzybieniem, należy:
- intensywnie wietrzyć mieszkanie, najlepiej poprzez wywołanie przeciągu,
- zwiększyć intensywność ogrzewania,
- usprawnić wentylację tj. nie zamykać kratek wentylacyjnych żaluzjami, zastawiać meblami lub montować rury okapów kuchennych,
- zamontować nawiewniki lub wyciąć fragment uszczelek, jeśli okna są o dużej szczelności.
Użytkownik mieszkania nie powinien wyłączać okresowo ogrzewania w mieszkaniu. W tych warunkach powietrze ulega ochłodzeniu, wzrasta jego wilgotność względna, a na powierzchni elementów konstrukcyjnych o najniższej temperaturze występuje kondensacja pary wodnej. Zadbać trzeba, przede wszystkim o to, by świeże powietrze docierało do najdalszych zakamarków mieszkania. Koniecznie jest więc długotrwałe wietrzenie i wentylowanie. W ten sposób pozbywamy się zarodników pleśni i grzybów oraz wytworzonych przez nie toksyn, szkodliwych dla zdrowia człowieka.
WILGOTNOŚĆ POWIETRZA O WARTOŚCI PONIŻEJ 50% UNIEMOŻLIWI POWSTAWANIE I DALSZY ROZWÓJ PLEŚNI.
Stosowanie przedstawionych zaleceń poprawi komfort warunków mieszkaniowych.
Oszczędzajmy ale bez przesady …
Niektórzy nasi mieszkańcy bardzo wzięli sobie do serca potrzebę oszczędzania energii cieplnej poprzez zakręcanie grzejników i uszczelnienie mieszkania – popadając przy tym w szkodliwą dla zdrowia przesadę. Zalepiają np. kratki wentylacyjne, wymieniają okna na nowe nie pamiętając o doszczelnianiu, uszczelniają drzwi, wychładzają nadmiernie mieszkania.
W mieszkaniu niezbędna jest stała wymiana powietrza.
Długotrwałe niedotlenienie jest bardzo szkodliwe dla zdrowia, a jego objawy to – złe samopoczucie, bóle głowy, nawet omdlenia. Szczególnie dużo powietrza zużywa palący się gaz, wydziela zaś szkodliwe dla nas produkty spalania. Jeśli w kuchni nie będzie właściwej wentylacji, możemy poważnie ucierpieć na zdrowiu.
Gdy wymieniliśmy okna na szczelne, korzystajmy z wywietrzników, jeśli okna są w nie zaopatrzone, albo z możliwości rozszczelnienia (tzw. mikrowentylacja).
Dla naszego zdrowia i w celu prawidłowego gospodarowania ciepłem winniśmy zapewnić nie tylko stała wentylację, lecz i wietrzyć mieszkanie we właściwy sposób. A ten właściwy sposób to wietrzenie stosunkowo częste i intensywne przy zamkniętych zaworach termostatycznych. Należy więc zakręcić zawór na minimum i otworzyć na około 3 minuty szeroko okno. Można też wywołać przeciąg otwierając okna w naprzemianległych pomieszczeniach. Wtedy wystarczy około jednej minuty na całkowitą wymianę powietrza. Nie należy wietrzyć poprzez nieznaczne uchylanie okna. Ten sposób jest dobry w lecie i wówczas, gdy grzejniki nie działają.
Jak poznać, że w naszym mieszkaniu nie ma prawidłowej wentylacji?
Nie można polecić żadnych prostych przyrządów do mierzenia składu powietrza, bo nie ma w handlu takich urządzeń do zastosowań domowych. Zresztą, nie są potrzebne. Wchodząc z zewnątrz do mieszkania źle wywietrzonego od razu czujemy zaduch, „ciężką atmosferę”, wyraźny brak „czegoś” w powietrzu. Temu „pierwszemu odczuciu” w tym wypadku można wierzyć. Po drugie, objawem złego wietrzenia jest skraplanie się pary wodnej na szybach, zwłaszcza w dolnej ich części. W bardziej drastycznych przypadkach para wodna skrapla się również na ścianach mieszkań. Dzieje się tak niestety najczęściej w narożnikach, tuż przy podłodze.
Mokra ściana – to zwiastun zagrzybienia, a ono jest szkodliwe nie tylko dla ściany lecz i dla zdrowia. We własnym interesie należy więc zachować rozsądek w oszczędzaniu ciepła i uszczelnianiu mieszkania.
Wiemy, że po wprowadzeniu podzielników niektórzy postanowili o wiele bardziej oszczędzać i mają na minimum zakręcone ogrzewanie. Niebezpieczne jest jednak i dla zdrowia i dla mieszkania dopuszczanie do utrzymywania się przez dłuższy czas w jakimś pomieszczeniu temperatury poniżej 15 stopni.
W opracowaniu wykorzystano m. in.:
- materiały szkoleniowe autorstwa doc. dr Antoniego Kukuczki, praktyka i biegłego sądowego z zakresu gazodynamiki budynków mieszkalnych,
- przepisy polskich norm.