80. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim

Łowicki fragment pomnika Ofiar Obozu Zagłady w Treblince fot. Adrian Grycuk

80 lat temu wybuchło powstanie w getcie warszawskim. W bohaterskiej walce od 19 kwietnia do 16 maja 1943 roku zginęło blisko 7 tysięcy polskich Żydów, a około 50 tysięcy wywieziono do niemieckiego obozu zagłady w Treblince, gdzie zostali zamordowani. Wśród nich znajdowali się także mieszkańcy Łowicza.

Bezpośrednią przyczyną wybuchu powstania w getcie warszawskim była próba jego całkowitej likwidacji przez niemieckiego okupanta. Oddziały niemieckie dowodzone przez brigadeführera SS Jürgena Stroopa, dowódcę policji i SS dystryktu warszawskiego weszły na teren getta w nocy z 18 na 19 kwietnia 1943 roku.

Niemcom przeciwstawiło się zbrojnie około 1,1 tysiąca uzbrojonych Polaków wyznania mojżeszowego z Żydowskiej Organizacji Bojowej oraz Żydowskiego Związku Wojskowego.

W getcie warszawskim przetrzymywano także łowickich Żydów. W pelikanim grodzie Niemcy utworzyli dla starozakonnych zamkniętą enklawę w 1940 roku, a zlikwidowali ją rok później. Przebywało w niej ponad 8 tysięcy Żydów z Łowicza i okolic, a także z Aleksandrowa Łódzkiego, Konstantynowa Łódzkiego, Zgierza, Strykowa i Łodzi.

W marcu 1941 roku ich los splótł się z tragedią pozostałych mieszkańców stołecznego getta, gdy łowiccy starozakonni po likwidacji żydowskiej dzielnicy w centrum naszego miasta, zostali przetransportowani do stolicy.

Zapewne część z nich dwa lata później stawiała bohaterski opór podczas powstania w getcie warszawskim. Pozostali natomiast zostali zgładzeni z resztą warszawskich Żydów w Treblince. Upamiętnia to głaz z napisem „Łowicz”.